Những mẹo hay hỗ trợ cách đọc nốt nhạc khi bắt đầu chơi piano

Cách đọc sheet piano và ghi nhớ nhanh nốt nhạc cho người mới bắt đầu

Cách đọc nốt nhạc chính xác là gì? Hướng dẫn cách đọc nốt nhạc cơ bản? Với những người vừa mới bắt đầu học đàn thì việc đọc thành thạo nốt nhạc có thể xem là việc ưu tiên hàng đầu. Thật ra một người có năng khiếu về cảm âm tốt thì hoàn toàn không cần biết đến sheet nhạc cũng như cách đọc nốt nhạc mà vẫn có thể chơi một bản nhạc hay. Nhưng nếu bạn không thuộc số ít đó thì việc học những kiến thức này là điều bắt buộc.

Nếu như ở bài viết trước, Bá Hùng Audio đã chia sẻ cho các bạn kinh nghiệm về cách đọc tag guitar thì ở bài viết này, chúng tôi sẽ tiếp tục hướng dẫn cho bạn cách đọc nốt nhạc piano.

Sheet nhạc cho đàn piano

Về nhạc lý, sheet nhạc dành cho đàn piano thật ra có đôi chút khác biệt so với các loại nhạc cụ khác như đàn guitar ở chỗ loại nhạc cụ này sử dụng khuôn nhạc liên hiệp. Nói dễ hiểu hơn là một khuôn nhạc dành cho tay trái và một khuôn nhạc dành cho tay phải, trong đó khuông nhạc dành cho tay trái được bắt đầu bằng khoá Fa và tay phải là khoá Sol. Sau đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn về cách đọc các loại khóa chính này. Đây cũng là những kiến thức đầu tiên của nhạc lý cơ bản.

Cách đọc khoá Sol

Đây chính là nốt nhạc nằm trên dòng kẻ thứ hai từ dưới lên sẽ là nốt Sol, từ đó, theo kiến thức về các nốt thì bạn có thể dễ dàng tìm ra những nốt nhạc còn lại.

Áp dụng cách nhận diện nhanh nốt nhạc bạn sẽ nhanh chóng biết được các nốt nhạc được biết trên khoá Sol. Theo đó, bạn cần nhớ 3 nốt nhạc ở 3 mốc chính tại dòng kẻ dưới cùng, dòng kẻ giữa và dòng kẻ trên cùng của khuôn nhạc theo thứ tự gồm có E, B, F.

Cách đọc khoá Fa

Lưu ý là khóa này sẽ có ký hiệu khác với khoá Sol, dòng kẻ thứ 2 từ trên là nốt F, từ đó bạn có thể tìm lại những nốt nhạc còn lại. Đến đây, bạn cần nhớ ba nốt nhạc tại 3 dòng kẻ ở vị trí dưới cùng, chính giữa và trên cùng, và dễ dàng suy ra được theo thứ tự từ dưới lên sẽ là G, D, A.

Nếu như bạn nắm rõ những quy tắc cũng như những lí thuyết này bạn có thể dễ dàng đọc được tất cả những nốt nhạc có trong sheet nhạc dành cho đàn piano. Bạn cần luyện tập kết hợp khả năng vừa nhìn sheet nhạc vừa đánh đàn, mách bạn một cách luyện tập nâng cao hiệu quả là vừa đọc to và rõ các nốt khi chơi sẽ giúp bạn luyện tập có hiệu quả hơn với loa.

Những cách ghi nhớ nốt nhạc nhanh hiệu quả

Nhìn chung, với tất cả các loại nhạc cụ, và không loại trừ piano thì muốn hcoj được thành thạo, yêu cầu đầu tiên là bạn cần ghi nhớ và nhận biết được chính xác các nốt nhạc. Tất nhiên, với những lần đầu nhìn vào sheet nhạc thì bạn sẽ có cảm giác rối bời, cho nên để đọc được một nốt nhạc phải mất một khoảng thời gian khá lâu.

Tuy nhiên, trên khuôn nhạc thực chất chỉ có bảy nốt nhạc cơ bản, và chúng chỉ khác ở cao độ. Sau đây, Bá hung Audio sẽ hướng dẫn bạn cách đơn giản để nhận biết nhanh nốt nhạc dựa vào vị trí.

Cách đọc nốt nhạc nhanh thứ nhất

Như chúng ta đều biết, một khuôn nhạc có năm đường kẻ, những trong đó thì bạn chỉ cần ghi nhớ ba vị trí chủ chốt trên khuôn nhạc đó là đường kẻ dưới cùng, đường kẻ ở giữa và đường kẻ trên cùng.

Đối với khoá Sol

Nên ghi nhớ rõ nốt nhạc tại đường kẻ dưới cùng là nốt Mi, và từ đó bạn dịch xuống sẽ là nốt Rê, dịch lên là nốt Pha. Tiếp theo, nốt nhạc tại đường kẻ ở giữa là Si, dịch xuống là nốt La và dịch lên thì ta sẽ được là nốt Đô.

Tương tự, tại đường kẻ trên cùng sẽ là nốt Pha, dịch xuống là Mi và dịch lên sẽ là Sol. Nếu bạn để ý một chút thì việc ghi nhớ này quá đơn giản. Điều này khá phổ biến trong các bài nhạc tình yêu hay.

Đối với khoá Pha

Ghi nhớ đầu tiên là nốt nhạc tại đường kẻ dưới cùng là nốt Sol, bạn dịch xuống sẽ gặp ngay nốt Pha, còn dịch lên sẽ là nốt La. Tiếp theo, chú ý tại đường kẻ giữa sẽ là nốt Si đối với trường hợp khoá Sol, còn với khoá Pha, đó sẽ là nốt Rê, có một cách giúp bạn có thể thử kiểm tra đó là dùng nốt Sol ở vị trí đường kẻ cuối cùng và đếm dần lên. Tại nốt Re này bạn dịch xuống sẽ là nốt Đô, dịch lên là nốt Mi. Cuối cùng, nốt nhạc tại đường kẻ trên cùng của khoá Pha là nốt La, dịch xuống sẽ là nốt Sol và dịch lên là nốt Si.

Bạn nên cố gắng tập ghi nhớ theo cách này thì chúng tôi tin rằng chỉ cần một thời gian rất ngắn thì bạn sẽ thuần thục nhận diện được các nốt nhạc một cách rất nhanh chóng, không cần tới sự hỗ trợ của amply.

Cách đọc nốt nhạc nhanh thứ 2

Một điều mà ai cũng biết là một khuôn nhạc thì có 5 dòng. Giả sử bạn dùng bàn tay phải và duỗi thẳng các ngón, sau đó úp bàn tay lên khuôn nhạc sao cho 5 ngón tay trùng với tất cả năm dòng kẻ theo như ảnh.

Với cách này, ngón cái sẽ đại diện cho nốt Mi, đến khoảng giữa ngón cái và ngón trỏ là nốt Fa, tiếp đến ngón giữa là nốt Sol và cứ thế  bạn tăng dần lên hoặc giảm dần xuống thì sẽ nhớ được vị trí các nốt nhạc.

Lưu ý với khoá Pha thì vị trí ngón tay cái sẽ là nốt Sol bạn nhé, cứ như thế bạn dịch lên hoặc dịch xuống sẽ lần ra được những nốt nhạc khác.

Hướng dẫn đọc các ký hiệu cơ bản trong một bản nhạc

Như chúng ta đã biết thì một bản nhạc hoàn chỉnh sẽ được tạo thành từ nhiều ký hiệu khác nhau. Để có thể thành thục cách đọc sheet nhạc piano, bạn cần nắm rõ những định nghĩa cơ bản nhất, nó sẽ bao gồm có khuông nhạc, khóa nhạc và nốt nhạc.

Hiện nay thì chắc chắn rằng với mọi bản nhạc thì chúng đều chứa những thành phần cơ bản này. Và rõ rang rằng, để có thể học được cách đọc nhạc, điều đầu tiên bạn phải làm là hiểu và thành thạo với những ký hiệu trên.

Khuông nhạc trong bản nhạc

Một khuông nhạc sẽ gồm gồm 5 dòng kẻ và 4 khe, đây là định nghĩa cơ bản mà hầu hết ai cũng từng học qua. Các dòng kẻ và khe nhạc sẽ có nhiệm vụ là miêu tả những nốt nhạc có tên từ A (la) cho đến đến G (sol), để các bạn dễ nhớ thì cứ nhớ rằng, các nốt nhạc sẽ được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái trên khuông nhạc.

Nốt nhạc trong bản nhạc

Nốt nhạc là ký hiệu được đặt trên khuông nhạc, nốt nhạc sẽ cho chúng ta biết tên của từng nốt ứng với từng vị trí trên đàn, khác với loa. Ngoài ra thì qua nốt nhạc, ta có thể biết về trường độ hay chính là độ dài tiết tấu của nốt nhạc đó. Mỗi nốt nhạc về cơ bản thì có 3 phần: đầu nốt, phần thân và cuối cùng là phần đuôi.

Phần đầu nốt nhạc sẽ cho chúng ta hiểu về trường độ có đặc điểm dài hay ngắn của nó. Cụ thể là đầu nốt đen tức là trường độ ngắn và đầu nốt trắng tức là trường độ dài hơn. Muốn biết nốt nhạc nào mà bạn sẽ chơi thì ta căn cứ vào nơi nốt nhạc đặt trên khuông nhạc, chính là dòng kẻ hoặc khe nhạc.  

Thông thường, trên thực tế thì đầu nốt nhạc sẽ có vị trí nằm trên hoặc dưới của 5 dòng kẻ và 4 khe nhạc trên một khuông nhạc. Bạn để ý sẽ có những dòng kẻ được vẽ xuyên qua nốt nhạc ở trong trường nốt nhạc thấp hoặc cao hơn vị trí sẵn có trên khuông nhạc, nó sẽ giúp bạn xác định tên nốt nhạc để chơi.

Hướng dẫn cách đánh nhịp để đọc được một bản nhạc

Để có thể thành thạo và chơi nhạc, bạn cần biết về khái niệm âm tiết, và cả khái niệm nhịp điệu mà bạn sử dụng, bạn có thể quen khi mà nhảy, vỗ tay hoặc chỉ là gõ nhẹ chân của bạn cùng với tiết tấu của một bài hát. Khi tiến hành đọc nhạc, âm tiết sẽ được trình bày dưới dạng như một phân số, bạn sẽ thấy được một số bên trên và một số bên dưới, về lý thuyết thì chúng ta sẽ gọi đây là nhạc hiệu thời gian của bài hát.

Số ở trên sẽ là thông tin cho bạn biết có bao nhiêu nhịp điệu để có thể giới hạn, bên cạnh đó thì khoảng trống của khuôn nhạc sẽ có vị trí ở giữa mỗi đường thẳng đứng, khái niệm này còn được gọi là vạch nhịp. Trong khi đó thì số ở dưới lại cho bạn biết giá trị nốt nhạc ứng với một nhịp đơn, đó cũng chính là xung nhịp chân của bạn gõ xuống khi nghe, một khái niệm trong cách đọc sheet nhạc piano.

Hướng dẫn bạn cách chơi một giai điệu

Nếu như bạn đã nắm được hầu hết những khái niệm mà chúng tôi vừa đề cập tức là bạn đã gần thành thạo và đạt được những kiến thức cơ bản nhất để có thể bắt đầu đọc nhạc và cách đọc sheet nhạc piano. Điều trước tiên, bạn hãy quan sát kỹ vào thang âm. Một thang âm thì sẽ được tạo từ những nốt nhạc có vị trí liền kề, nối tiếp nhau.

Chúng ta sẽ cùng quan sát một ví dụ: thang âm trong giọng Đô trưởng (C) bao gồm các nốt liền kề là Đô, Rê, Mi, Fa, Son, La, Si, Đố (C, D, E, F, G, A, B, C). Trong đó thì khoảng cách giữa nốt Đô đầu tiên của thang âm Đô trưởng và nốt nhạc Đô cuối cùng là chính là khái niệm về một quãng tám.

Lưu ý là khi bạn giảm thang âm Đô xuống, thì nó sẽ kéo theo là các thang âm của nốt khác sẽ bắt đầu dịch xuống vào đúng chính xác vị trí. Mỗi nốt nhạc của thang âm Đô trưởng (C) sẽ tương ứng với một phím trắng ngay trên phím đàn của bạn.

Các khái niệm về cung và ký hiệu

Với khái niệm nửa cung, hay còn được nói là nửa âm trên bàn phím, nó sẽ giúp cho chúng ta có thể viết một loạt các âm thanh khác nhau. Nhưng chắc chắn rằng có sự liên kết hợp lý và hoàn chỉnh trong một tác phẩm âm nhạc. Dấu thăng được ký hiệu bằng biểu tượng #, nó sẽ mang ý nghĩa là nốt nhạc cao hơn một nửa cung hay còn gọi là nửa bậc so với nốt nhạc cùng tên đứng trước nó

Như chúng ta đã thấy thì trong một bài nhạc dấu thăng (#) được ghi ở bên phải của bài nhạc, không liên quan đến Amply. Ngược lại, với định nghĩa dấu giáng, nó sẽ được biểu thị bằng ký hiệu ♭, khi thấy dấu này thì bạn có thể hiểu là nốt nhạc đó có vị trí thấp hơn nốt đầu một nửa cung.

Cuối cùng là một biểu tượng để các bạn có thể tìm hiểu về nửa cung đó là dấu bình, biểu thị bằng ký hiệu ♮. Để có thể thành thục một bản nhạc và cách đọc sheet nhạc piano của nó thì bạn phải hiểu được khái niệm về dấu bình. Nó sẽ có tác dụng và có hiệu lực trong một ô nhịp đối với nốt nhạc cùng tên đứng trước nó mà có sử dụng dấu thăng hoặc giáng. Khi đó thì sự có mặt của dấu bình tức là sẽ hủy đi dấu thăng hoặc giáng trong ô nhịp đó.

=====================================

Trên đây là những lưu ý cũng như kinh nghiệm cực kì hữu ích mà Bá Hùng Audio chia sẻ cho qúy bạn đọc về cách đọc nốt nhạc. Hy vong rằng với những gì mà chúng tôi chia sẻ thì bạn hoàn toàn nắm được các kĩ thuật để hiểu hơn về nhạc lý cũng như khởi đầu suôn sẻ trong việc học đàn.